Restauratie boerderij Zeehoeve officieel van start
De start van de restauratie van de eerste monumentale boerderij en tevens eerste provinciale monument van Stadsherstel kon na een lange aanloopfase eindelijk geschieden.
Het pand stond al jaren leeg en was al voor een gedeelte ingestort. Onduidelijkheid over de monumentale waarde van het pand, de bestemming er van en de route van een nieuw aan te leggen weg naar IJburg, maakten het lot van deze kringenwet-boerderij zeer onzeker. Na vele besprekingen en dankzij de inzet van ondermeer de gemeente Diemen en de provincie Noord Holland, konden Stadsherstel en de eigenaar Reliant Energy Europe (overgegaan in Nuon) tot een overeenkomst komen.
De start van de restauratie werd officieel ingeluid door de heer S.H. Dijk, wethouder Ruimtelijke Ordening van Diemen en de directeur van de stichting Herstelling, de heer J. Sprenger. Deze heren demonteerden met vereende krachten op 21 januari 2004 de gietijzeren goot van de boerderij. Hierna volgden aannemer Hillen en Roosen samen met de Stichting Herstelling het voorbeeld en is de restauratie in volle gang.
De boerderij maakt onderdeel uit van de Stelling van Amsterdam en behoort daardoor in feite tot de werelderfgoedlijst van de UNESCO. Daarom hebben we ook de rijksmonumentenstatus voor dit pand aangevraagd.
Zeehoeve is een zogenaamde Kringenwetboerderij, een complex dat indertijd is opgetrokken volgens de voorschriften van de Kringenwet die bepaalde dat binnen het schootsveld van een fort, de zogenaamde ‘kring’, geen stenen bouwwerken neergezet mochten worden. Wel werd ernaar gestreefd op de weidegronden rondom forten boerenbedrijven te vestigen om de grond door begrazing laag te houden. De boerderijen moesten voldoen aan de eis dat ze in tijd van oorlog binnen korte tijd konden worden ‘omgelegd’. Op een stenen basement mocht slechts worden gebouwd in hout.
De eerste melkboerderij op deze plek – genaamd ‘Het Uijlenbosch’- werd in 1847 gebouwd en lag binnen de kring rondom de ‘Batterij bij Diemerdam’ een klein in oorsprong achttiende-eeuws fort dat in 1883 bij de Stelling van Amsterdam werd getrokken. Het huidige houten woonhuis – de Zeehoeve – dateert van 1881 en heeft een zeldzame drijvende kelder. Dat is een kelder die als een stenen bak gemetseld is en met het stijgen en dalen van het grondwater op en neer kan bewegen. Deze kelder staat dus feitelijk los van de constructie van het huis. De koeienstal achter het woongedeelte van de boerderij werd in 1923 op de voetingmuur van zijn voorganger herbouwd. Van de stal – die zeer bouwvallig was – was na een storm in 2002 nog weinig over.
Stadsherstel zal het hele complex restaureren en het daarna verhuren aan de Stichting Herstelling. Deze stichting laat jongeren met een grote afstand tot de arbeidsmarkt werkervaring opdoen door het opknappen van de forten en groen van de Stelling van Amsterdam. De medewerkers van de Stichting Herstelling zullen tijdens de restauratie allerlei hand en spandiensten voor de aannemer Hillen & Roosen verrichten. Ook zullen zij het schilderwerk en het onderhoud van al het groen op het erf op zich nemen. Stichting Herstelling is geen opleidingsinstituut, maar een voortraject naar een (vervolg)opleiding, een baan of een combinatie ervan.
Dit project is bovendien tot leerlingenbouwplaats verklaard. Zo zullen er in totaal drie leermeesters en zeven leerlingen bij de Zeehoeve werkzaam zijn. Zij zullen het oorspronkelijke woondeel restaureren met behoud van alle monumentale onderdelen. Waar nodig zullen ontbrekende delen worden aangevuld, zodat een compleet geheel ontstaat. Het woondeel zal door de Stichting Herstelling in gebruik genomen worden als kantoor. De voormalige koeienstal zal worden teruggebouwd in de oorspronkelijke maten en detaillering en met hergebruik van zoveel mogelijk oude materialen. Hierin wordt een instructielokaal gemaakt. In januari is de aannemer begonnen en naar verwachting zal de boerderij in september 2004 aan de Stichting Herstelling opgeleverd worden.
Door de samenwerking tussen Stadsherstel en de Stichting Herstelling zal boerderij Zeehoeve met haar fruitboomgaard weer in oude luister hersteld worden. Het verwilderde groen rond de boerderij wordt door Stichting gefatsoeneerd. Het zal een mooi visitekaartje voor beide organisaties worden om hun werk aan anderen te kunnen tonen.
Er worden geen planten afgevoerd, maar langs de sloot wordt een heg van compost aangelegd, waarin ook veel dieren hun schuilplaats of behuizing in kunnen vinden. Veel zeldzame ringslangen zijn in dit gebied gesignaleerd.
Een telmerk is een teken dat in het verleden vaak werd aangebracht op onderdelen van een houtconstructie. Zo wordt er voor gezorgd dat alle handgemaakte onderdelen op de juiste wijze en op de juiste plaats met elkaar verbonden worden.